Maart 2020 gaat de geschiedenis in als een van de slechtste maanden op de beurs ooit. Een uitzichtloze tunnel zonder herstel in aantocht. COVID-19 angst zorgde voor een kaalslag onder beleggers. Economieën kwamen wereldwijd tot een bijna stilstand met desastreuze gevolgen voor bedrijven, van groot tot klein, als gevolg. Politici probeerden in allerijl hun economie te stutten met steunpakketten van ongekende omvang. Is het genoeg om een depressie af te wenden?
Stilstand zo kort mogelijk houden
Dat Covid-19 geen gewone griep is, is inmiddels wel duidelijk. Het virus verspreid zich razend snel en sommige patienten hebben een lange intensieve behandeling nodig die een extreme druk legt op de medische infrastructuur. De enige manier om een instorting van het medische apparaat te voorkomen is indamming van de verspreiding. En dus sociale afstand tot aan een stillegging van de maatschappij aan toe. De steunpakketten die vorige week werden goedgekeurd, gaven steun aan de markt. Toch is het moeilijk in te schatten of deze maatregelen voldoende zijn. Dat hangt af van de duur van de 2e fase van deze crisis.
Het verloop van de Covid crisis
Om een goed inzicht te krijgen in de crisis, de duur en het pad van het herstel kunnen we de crisis indelen in een aantal fases. De eerste fase is de erkenningsfase, laten we die \”van griepje tot pandemie\” noemen. Deze fase hebben we nu gehad en dat heeft ertoe geleidt dat er een noodzakelijke, wereldwijde maatschappelijke ontwrichting is. Er is erkenning voor de urgentie van ingrijpen.
De volgende fase is de indammingsfase. We moeten ervoor zorgen dat de medici niet bezwijken onder verdere tsunami\’s van patiënten, en er voldoende middelen beschikbaar zijn. Bedrijven veranderen hun bedrijfsvoering door vanuit huis te werken of veranderen van producten. Autobouwers als Tesla en General Motors bouwen ventilatoren, Pharmaceuten als Roche delen (helaas onder druk) recepten en bedrijven met een sterke cash positie zoals Walmart ondersteunen hun werknemers met extra geld. Banken verzachten de druk door een rente- en aflossingspauze in te lassen. Overheden proberen de ergste nood in de economie te verlichten met een breed pakket aan maatregelen. In deze fase zitten we nu. Een fase die niet te lang kan en mag duren.
De fase hierna wordt de eerste herstelfase. In deze fase zit China. Het openbare leven komt langzaam weer op gang, maar de sociale afstand is nog enorm. Er wordt alleen gereisd als dat strikt noodzakelijk is en de basisfuncties in de maatschappij komen op gang. Kapitaal en consumptiegoederen worden weer gekocht, hetzij beperkt. Economisch herstel wordt in deze fase nog geremd door de afwezigheid van snelle en goedkope testmogelijkheden en een verlossend vaccin.
De tweede herstel fase is de weg naar volledig herstel. In die fase zullen ook mensenmassa\’s weer gaan bewegen, iets wat in de eerste herstelfase nog ontbreekt.
De duur van de crisis bepaalt de diepte van de recessie
De pandemie lijkt alleen te stoppen door isolatie. Het is daarom van essentieel belang dat de economie voor nu wordt stilgelegd. Het is hoopgevend dat nu alle Westerse economieën min of meer dezelfde maatregelen nemen. In de VS zien we lokale overheden een stay at home strategie volgen. Het heeft alleen zin als dat consequent door het hele land wordt ingevoerd. Dus is het van belang dat ook het binnenlandse vliegverkeer in de VS wordt stilgelegd en dat intussen alleen essentiële delen van de economie open blijven. De top van het Amerikaanse bedrijfsleven lijkt dit ook te ondersteunen. Zelfs als dat wordt gevolgd houden we er rekening mee dat Covid-19 zwaarder zal huishouden onder de Amerikaanse bevolking. We baseren ons op de volgende aannames: Amerika is later met het op grote schaal testen en nemen van contact-beperkende maatregelen. Covid-19 heeft dus langer kunnen woekeren.
Daarnaast lijkt de Amerikaanse kwetsbaarder dan de Chinese bevolking. Dit heeft te maken met overgewicht. Er zijn aanwijzingen dat mensen met overgewicht eerder behandeling op de Intensive Care nodig hebben. In Amerika heeft meer dan 30% van de volwassen bevolking overgewicht, in China 10%. We moeten er dus rekening mee houden dat de VS zwaarder wordt getroffen door Covid-19 dan China getroffen werd. Toch heeft de VS ook een voordeel, het heeft toegang tot de Chinese expertise, en de Chinese productiecapaciteit om kennis en middelen te activeren waarover China nog niet kon beschikken.
Is er al een bodem in de beurs?
Maart is een maand van record. Recorddalingen werden opgevolgd door recordstijgingen, ingegeven door de steunmaatregelen van overheden, vooral in de VS. Hoe prettig de steunpakketten ook zijn, het tempo van het herstel wordt bepaald door het virus en de beperking van de verspreiding daarvan. We houden er dan ook rekening mee dat de bodem in de beurzen opnieuw getest zal gaan worden. Het feit dat we vorige week een sterk herstel hebben gezien geeft een aanwijzing dat die niveau\’s mogelijk de bodem zullen zijn. Maar voor nu lijkt van effectieve indamming nog geen sprake, dat zal op z\’n vroegst in de komende twee weken duidelijk worden.
Beleggingen na Covid-19
Hoewel het nu nog onbereikbaar ver weg lijkt komt er ook een fase na Covid-19. En daarin zullen zich grote kansen gaan voordoen. Het belang van snel internet dat overal beschikbaar is, is evident geworden. Kapitaal gaat schaarser worden omdat veel private equity zepers zal oplopen in de crisis. Rente zal dus omhoog gaan. De steunpakketten moeten worden terugbetaald, ook belasting zal dus waarschijnlijk stijgen. Daarnaast zal het door het gefaseerde herstel voor sommige delen van de economie veel langer duren voordat herstel zichtbaar is. Bereid uw portefeuille daarop voor en verbeter de kwaliteit van uw beleggingen. Een traditionele portefeuille van Olies, Banken en Unies zal veel minder goed herstellen en meer tijd nodig hebben.
